ĐẶC SẢN HIẾM CÓ, KHÓ TÌM BỞI CÓ NGUỒN GỐC TỪ THIÊN NHIÊN.

Vừng đen (tiếng Thái gọi là Mắc Nga Bua) là một trong những đặc sản ngon, hấp dẫn của người Thái ở bản Nà Hem (xã É Tòng, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La). Với hương vị thơm ngon đặc trưng, giàu dinh dưỡng thường được dùng trộn ăn với cơm, xôi, ít nơi nào có.

Với người Thái ở bản Nà Hem (xã É Tòng, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La) cũng vậy, họ coi hạt vừng đen này như một món ăn bổ dưỡng và chính tự tay họ trồng. Theo bà con nơi đây nói rằng, vừng đen có màu đen, hạt nhỏ xíu, khi ăn rất thơm ngon, béo ngậy, trong hạt chứa rất nhiều dầu, ăn khác hẳn với các loại vừng bình thường. Khi ăn chỉ cần giã ra, đem trộn với cơm xôi là có thể ăn ngay.

Trải qua quá trình sống, sinh hoạt và lao động sản xuất, đồng bào dân tộc Thái đã tự sáng chế ra những món ăn đặc trưng của dân tộc mình để làm đa dạng phong phú văn hóa ẩm thực. Trong đó, món hạt vừng đen trộn với cơm xôi là một trong những cách ăn đặc trưng riêng có của người Thái mà ít có ở các dân tộc khác. Đối với người Thái, loại vừng đen này được coi là đặc sản hiếm có, khó tìm, bởi nó có nguồn từ thiên nhiên được bà con phát hiện, tìm ra đem về trồng làm thực phẩm để ăn.

Vừng đen là một trong những loại thực phẩm được rất nhiều người Thái ở Nà Hem ưa chuộng, vì chúng ăn rất thơm ngon, béo ngậy nên hầu như nhà nào cũng trồng một ít trên nương để ăn.

Vừng đen bắt đầu trồng từ tháng 4 – và 5  đến tháng 9 – 10 thu hoạch. Loại cây này chỉ thích hợp với những vùng nào đất màu mỡ, khí hậu mát mẻ, chính vì thế mà chúng có những hương vị đặc trưng khi ăn, khác hẳn với các loại vừng bán trên thị trường, ngoài hàng quán. Vừng đen trồng ở Nà Hem rất đặc biệt, chúng được trồng chủ yếu ở những khoảng đất mới khai hoang và không sử dụng bất cứ một loại phân bón nào tác động vào cây. Từ lúc gieo hạt xuống đất đến khi thu hoạch cây phát triển tự nhiên, người dân chỉ làm sạch cỏ mà thôi.

Tháng 9 – 10 dương lịch, khi đến mùa thu hoạch những cây vừng đen sẽ tự rụng lá, thân, quả khô lại. Sau đó, cây được chặt đem về đập, tách lấy hạt. Hạt vừng được cất giữ, bảo quản trong các chum vại, lọ… đặt trên gác bếp nhà sàn hoặc để nơi khô ráo, vì hạt vừng rất dễ ẩm mốc, bị hỏng. Vừng đen của người Thái có thể ăn sống trực tiếp, cũng có thể đem giã nhỏ hấp trộn với cơm xôi mà không phải chế biến cầu kỳ. Còn đối với người Thái ở Nà Hem họ dùng vừng đen trộn với cơm xôi trong các bữa ăn.

mủ trôm, san xuat giay, du lịch phan rang, khăn giấy lau tay.